Dış gebelik; gebeliğin rahim içi dışında herhangi bir yerde yerleşmesidir. Dış gebeliklerin yaklaşık %95’i tüplerde meydana gelmektedir. Dış gebelikler nadiren yumurtalıklar, rahim ağzı ve karın boşluğunda yerleşebilmektedir.
Amerika Birleşik Devletleri’nde son 25 yılda dış gebeliklerin sıklığı altı kat artmıştır. Dış gebelikler; tüm gebeliklerin yaklaşık %2'si olmasına karşın gebeliğe bağlı ölümlerin ise %9'unu oluşturmaktadır. Bu artışın hastalığın sıklığından mı yoksa tanı yöntemlerindeki gelişmelere mi bağlı olduğu belli değildir.
Dış gebeliğin sebebi nedir?
Tüplerde hasar olması: Enfeksiyonlar ve bazı karın içi hastalıklar tüplerde hasar oluşmasına neden olmaktadır.
Doğum kontrolü için kullanılan araçlar: Kullanılan rahim içi araçlar (RİA) dış gebelik sıklığında artışla ilişkilendirilmiştir.
Önceki tüp operasyonları: Tüplerin bağlanması veya tüplerin yeniden açılmasını içeren herhangi bir yöntemle tüplerde yapılan bir cerrahi girişim dış gebelik riskini arttırabilir.
Doğum kontrol haplarının kullanımı: Sadece progesteron içeren doğum kontrol haplarını kullanan olgularla yapılan bazı çalışmalarda dış gebelik riskinin arttığı gösterilmiştir.
Kürtajlar: Birden çok yapılan kürtajların dış gebelik riskini arttırabildiği açık değildir. Enfeksiyonlar ve kürtaj yöntemlerinden sonra tüpte oluşan belirgin zararlar sebep olabilir.
Yardımcı Üreme Teknikleri (YÜT): Tüp bebek (IVF) veya diğer Yardımcı Üreme Tekniklerinin uygulanmasına bağlı olarak dış gebelik riskinde de artış olmuştur. Bu tekniklerin kullanıldığı olgularda yaklaşık %4 dış gebelik görüldüğü bildirilmiştir.
Doğumsal / sonradan gelişen anomaliler: Tüplerde ve rahimdeki anomaliler dölütün rahim içine uygun taşınmasını önleyerek dış gebelik riskini arttırabilir.
Dış gebelikle ilgili diğer risk faktörleri nelerdir?
Diğer risk faktörleri ise önceki dış gebelik öyküsü, geçirilmiş karın içi operasyonlar, önceki apendisit, sigara içmek, tekrarlayan düşük öyküsünün olması şeklindedir.
Dış gebeliğin en çok görülen belirtileri nelerdir?
Ağrı
Kanama
Adet görmeme
Diğer belirtileri ise baş dönmesini de içeren gebelik belirtileridir.
En genel fizik muayene bulguları nelerdir?
Dış gebelik olgularının yaklaşık %75-90'ında kasıkta hassasiyet tanımlanan en klasik fizik muayene bulgusudur. Diğer klasik bulgular kasıkta ele gelen kitle, yaygın karın hassasiyeti, rahimde büyüme ve tansiyon değişikliklerinden oluşur.
Dış gebeliğin ilaç tedavisi için tercihler nelerdir?
Dış gebeliğin ilaçla tedavisi bazı durumlarda mümkündür.
Dış gebeliklerin tedavisi için ne gibi cerrahi girişimler vardır?
Cerrahi girişim operatörün cerrahi yetenek düzeyine, cerrahi gereçlerin varlığına, hastalığın klinik durumunun acilliğine göre ya kapalı veya açık cerrahi şeklinde yapılmalıdır. Aşağıdaki seçenekleri içermelidir:
Tüpün açılarak dış gebeliğin temizlenmesi
Tüpün bir kısmının çıkarılması
Tüpün tamamının çıkarılması
Dış gebeliklerdeki cerrahi girişimlerin komplikasyonları nelerdir?
Bütün cerrahilerin doğasında enfeksiyon, kanama, çevre organlarda yaralanma, yara komplikasyonları, ameliyat sonrası ve anesteziden kaynaklanan çeşitli riskler vardır. Bu risklere ek olarak dış gebelikler nedeniyle tüpün tamamının çıkarılması uygulanan olgularda, potansiyel olarak üreme fonksiyonlarında azalma olur.
